lauwach23

Drewno jest materiałem niejednorodnym pod względem budowy. Posiada liczne wady, anomalie, uszkodzenia lub inne wrodzone i nabyte cechy, które obniżają jego wartość techniczną i ograniczają zakres użyteczności, ale jednocześnie mogą podnosić jego walory ozdobne. Z punktu widzenia przerobu surowca drzewnego, drewno powinno mieć kształt walca, równomierną słoistość, przebieg włókien równoległy do podłużnej osi, oraz nie powinno mieć sęków (gałęzi).

Polska norma (PN-79/D-01011, "wady drewna") wyróżnia następujące grupy wad:

• sęki
• pęknięcia
• wady kształtu
• wady budowy
• zabarwienia
• zgnilizny
• uszkodzenia mechaniczne.

W porównaniu do wielu innych materiałów drewno cechuje szereg wad związanych z jego biologicznym pochodzeniem. Materiały i produkty drzewne bez odpowiedniego zabezpieczenia łatwo ulegają degradacji pod wpływem wody, owadów, grzybów i małży będących pasożytami drewna. Zmienne warunki wilgotności prowadzą często do paczenia się i pękania drewna. Owady i grzyby obniżają mechaniczną wytrzymałość drewna.

Wady drewna zawsze powodują obniżenie jego wartości i mogą spowodować jego dyskwalifikację jako materiału. Zależą od różnych czynników:

• związane ze wzrostem drzewa to – sęki, rdzeń mimośrodowy, wielordzenność, zawoje, skręt włókien, pęknięcia (np. mrozowe) itp.;
• związane z żerowaniem owadów na drzewie lub drewnie, np. spuszczel domowy (Hylotrupes bajulus), trzpiennik żółty (Sirex gigas), rytel pospolity (Hylocoetus dermestoides), drwalnik paskowany (Trypodendron lineatum), kołatek uparty (Anobium pertinax), kołatek meblowy (Anobium domesticus), Limnoria lignorum, a także objęty ochroną gatunkową kozioróg dębosz; oraz małży, np. świdrak okrętowiec (Teredo navalis);
• związane z procesami gnilnymi, zagrzybieniem podczas wzrostu drzewa albo po jego ścięciu, powodują zmianę zabarwienia, siniznę, zgniliznę, czyli mursz.

Przykłady grzybów rozwijających się na drewnie:

• grzyby powodujące szybki rozkład drewna na dużych powierzchniach: grzyb domowy właściwy stroczek domowy (Merulius lacrimans), grzyb domowy biały porzyca inspektowa (Poria vaporaria), grzyb piwniczny gnilica mózgowata (Coniophora cerebella), grzyb kopalniany krowiak bocznotrzonowy (Paxillus acheruntius);
• grzyby występujące "gniazdowo": grzyb podkładowy twardziak łuskowaty (Neolentinus lepideus), grzyb słupowy siatkowiec płotowy (Lensites sepiaria).

Do ochrony drewna, zwłaszcza w budownictwie, należą takie praktyki jak:

• nieużywanie drewna pochodzącego z rozbiórki starych domów,
• niemalowanie drewna farbami olejnymi przed jego wysuszeniem,
• wietrzenie pomieszczeń, w których drewno jest zastosowane,
• wykonanie poprawnej izolacji przeciwwilgociowej,
• wykonanie impregnacji preparatami grzybo- i pleśniobójczymi,
• wykonanie zabezpieczenia przeciwogniowego.

Zalety drewna jako surowca:

• łatwe w obróbce (gatunki miękkie),
• izoluje termicznie i elektrycznie,
• materiał ekologiczny,
• odporne na działanie wielu czynników chemicznych.